Pierre Mertens, oprichter van Child-Help, over de dringende noodzaak om moeders van kinderen met een handicap te steunen:
In veel Afrikaanse samenlevingen verergert de geboorte van een kind met een handicap vaak de toch al moeilijke positie van vrouwen. Culturele overtuigingen en maatschappelijke normen leiden er vaak toe dat deze moeders verstoten of verlaten worden door hun echtgenoten en schoonfamilie, waardoor ze hun moeilijke omstandigheden alleen moeten zien te doorstaan. Traditioneel verblijven deze vrouwen bij de familie van hun man, die een bruidsprijs heeft betaald, waardoor het voor hen moeilijk is om na afwijzing terug te keren naar hun eigen familie.
Het stigma rond handicaps kan ernstige gevolgen hebben. In sommige gemeenschappen wordt de handicap van een kind niet alleen gezien als een persoonlijk ongeluk, maar als een vloek of een bedreiging voor de hele clan. Een moeder die in een van de Huizen van de Hoop woont, vertelde over een schrijnende ervaring waarbij haar schoonvader zijn diabetes toeschreef aan de hydrocefalie van haar kind.
Dergelijke extreme overtuigingen zijn niet ongewoon. In Niger bijvoorbeeld worden moeders van gehandicapte kinderen soms uit hun gemeenschap gezet omdat ze geloven dat hun kinderen bezeten zijn door kwade geesten. De veronderstelde oorzaak? Men gelooft dat de duivel de moeder is binnengedrongen tijdens de zwangerschap door onvoldoende lichaamsbedekking, zelfs bij temperaturen van meer dan 40°C. Dit culturele bijgeloof isoleert en straft deze moeders nog meer en geeft hen de schuld van de toestand van hun kinderen.
De hoofdoorzaken van deze handicaps houden vaak verband met armoede. Ondervoeding bij aanstaande moeders kan leiden tot vroeggeboortes en deze premature baby’s lopen een verhoogd risico op aandoeningen zoals hersenbloedingen, die vervolgens kunnen resulteren in hydrocefalie. Dit creëert een vicieuze cirkel waarbij armoede leidt tot invaliditeit en waarbij invaliditeit de armoede dan weer verergert. De financiële last van de zorg voor een kind met speciale behoeften is aanzienlijk en dwingt moeders vaak thuis te blijven om zorg te verlenen, waardoor ze niet aan het arbeidsproces kunnen deelnemen en hun economische kansen verder worden beperkt.
Dit verhaal benadrukt de dringende behoefte aan gerichte steun voor moeders van kinderen met een handicap, vooral in regio’s waar culturele stigmatisering en economische ontberingen de uitdagingen waar ze voor staan verergeren. Door deze moeders te voorzien van de nodige middelen, onderwijs en steun van de gemeenschap, kunnen we de cyclus van armoede en handicaps helpen doorbreken, zodat zowel de moeders als hun kinderen een volwaardiger en mondiger leven kunnen leiden.
Child-Help geeft moeders zelfvertrouwen door middel van steungroepen, waar collegiale counseling een cruciale rol speelt bij het bevorderen van veerkracht en solidariteit. Daarnaast kunnen moeders in Child-Help’s Huizen van de Hoop, die in de buurt van ziekenhuizen staan, belangrijke informatie krijgen over de werkelijke oorzaken van de handicap van hun kind. Deze kennis is essentieel om stigmatisering tegen te gaan en uitsluiting te voorkomen.
Helaas blijft de overtuiging bestaan dat kinderen met Spina Bifida en Hydrocefalie beter af zijn als ze het niet overleven. In veel delen van Afrika leidt het ontbreken van de juiste behandeling tot zeer slechte resultaten, waardoor de negatieve beeldvorming over deze aandoeningen wordt versterkt. Deze grimmige vooruitzichten ontmoedigen families om hulp te zoeken en houden uiteindelijk de cyclus van fatalisme in stand die we juist willen doorbreken.
Dit onderstreept het belang van kennis en ondersteuning bij het overwinnen van stigma’s en het veranderen van percepties over handicaps.
